|
Leusbroek
Leusbroek
is in de middeleeuwen ontstaan door ontginning vanaf de
Leusderberg. De oudste boerderijen langs de Leusbroekerweg en in
de buurtschap Bavoort behoorden dan ook tot de marke van de
Leusderberg. Ten tijde van de Tachtigjarige Oorlog is de
bevolking daar overwegend tot het protestantisme overgegaan. In
de jaren 1962-1974 heeft Leusbroek een belangrijke uitbreiding
ondergaan door de bouw van ca. 500 woningen. In die periode is
ook de naam Leusbroek veranderd in Leusden-zuid.
Hamersveld
De
wijk Hamersveld - de oorspronkelijke kern van het huidige Leusden
- bestond eeuwenlang uit niet meer dan wat lintbebouwing,
hoofdzakelijk langs de Hamersveldseweg. De bevolking bleef, in
tegenstelling tot de bewoners van Leusbroek, tijdens en na de
reformatie in hoofdzaak rooms-katholiek. Men vond zijn
voornaamste middelen van bestaan in de landbouw. Na 1600 neemt de
verbouw van tabak een grote vlucht en dit bleef tot het einde van
de vorige eeuw, zij het toen in steeds mindere mate, een
bestaansbron. Ook de bijenteelt is ter plaatse van belang
geweest.
Nog in 1960 telde Hamersveld nauwelijks meer dan 400
woningen. Nu is dat inmiddels meer dan 10.000. Deze explosieve
uitgroei vindt zijn oorsprong in de 2e Nota op de Ruimtelijke
Ordening, die de regering rond 1960 uitbracht. Met het oog op de
te verwachten bevolkingstoename in de regio Amersfoort werd
Leusden in deze nota als mogelijke groeikern aangewezen. Het
gemeente bestuur was bereid deze taak te aanvaarden en begon
plannen te ontwikkelen voor een grootscheeps woningbouwprogramma,
waarbij de uitbreiding vanuit Hamersveld werd gedacht. Na jaren
intensief overleg werd in 1969 door de gemeenteraad het
structuurplan Hamersveld vastgesteld. De Leusdense bevolking zou
uitgroeien tot ca. 46000 inwoners en de uitbreiding zou
plaatshebben ten oosten en ten zuiden van Hamersveld. De
nieuwbouw zou in drie fasen geschieden. De eerste fase, die ca.
2750 woningen omvatte, is geheel volgens de planning gerealiseerd
in de periode 1968-1975. De uitvoering van de 2e fase stuitte
echter in zijn oorspronkelijke omvang op weerstand van zowel de
provinciale overheid als de plaatselijke bevolking en moest
worden teruggebracht tot een plan voor ruim 3000 woningen. Deze
fase, waarmee in 1976 werd begonnen, kwam rond 1987 gereed en
sindsdien wordt nog slechts gebouwd ten behoeve van de
natuurlijke groei van de gemeente. Dit heeft tot nu hoofdzakelijk
plaats gevonden in 't Ruige Veld, waar sinds 1987 ongeveer 700
woningen zijn gebouwd.
Het hoofdcentrum De Hamershof is de
afgelopen 2 jaar uitgebreid met 250 woningen, een groot aantal
winkels en kantoren en een politiebureau. Aan de noordzijde van
Leusden, in het gebied 't Vliet, is een begin gemaakt met de bouw
van ca. 700 woningen.
Stoutenburg
Het
oorspronkelijke kasteel Stoutenburg werd gebouwd in 1252 en was
een vesting tegen de Geldersen. Het bouwwerk werd door de
stichter, Walter van Amersfoort, opgedragen aan bisschop Hendrik
van Vianden. In de middeleeuwen heeft het kasteel veel te lijden
gehad waarna de restanten in de 18e eeuw werden afgebroken.
Enkele honderden meters zuidelijker werd - omringd door grachten
- een vierkant herenhuis gezet, tegenwoordig in gebruik bij de
Orde der Franciscanen. In de directe omgeving staan twee oude
eiken (Adam en Eva genaamd), die volgens overlevering door Johan
van Oldenbarnevelt zouden zijn geplant.
Achterveld
De
naam Achterveld wordt voor het eerst genoemd in 1309. In 1674
werd door pastoor Meinardus van Houten de parochie gesticht,
waaruit het latere dorp is ontstaan. In de jaren 1971 tot en met
1974 zijn er in de driehoek Hessenweg/Jan van Arkelweg/Verjaagde
Ruiterweg ca. 200 nieuwe woningen gebouwd, hetgeen een
belangrijke uitbreiding betekende. Om vergrijzing van het dorp,
en daarmee aantasting van het huidige voorzieningenpakket te
voorkomen, zijn tussen 1982 en 1994 ten oosten van de Jan van
Arkelweg ongeveer 200 woningen gebouwd. Voor de komende jaren is
er ruimte voor de bouw van 70 woningen.
|
